Bağımsız Denetim Yapılmazsa Ne Olur?
6102 Sayılı TTK’nın denetime ilişkin hükümlerine göre bağımsız denetim yaptırmamanın sonuçları şunlardır; Denetime tabi olduğu hâlde, denetlettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, düzenlenmemiş hükmündedir. (TTK Md. 397/2) Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılması, mali tabloların genel kurul tarafından incelenmesi, tartışılması ve ibrası yapılamaz.
Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılmasının sonucunda Bağımsız Denetim Yapılmazsa şirket;
- Kar dağıtamaz
- Sermaye artıramaz,
- Sermaye azaltamaz,
Fon sağlayan şirketler ( Kredi verenler vb ) kredi kararını verebilmek için firmanın bağımsız denetimden geçmiş mali tablolarını talep ederler. Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar verilmezse kredi alınamaz. Mali tabloları Mali Müşavir ya da Yeminli Mali Müşavir onaylayamaz. Firmanın bağımsız denetime tabi olmasına karşın herhangi bir bağımsız denetçi ile anlaşılmamasından doğacak zararlardan yönetim kurulu sorumludur. Denetçi seçilmesi ve web sitesinde yayınlama zorunluluğuna uyulmaması. (Para cezası günlük 20 TL -100 TL, 300 gün 6.000 TL, özel usülsüzlük 30.000 TL dir -TCK Md. 52/1-) Seçilen denetçinin bağımsız denetime tabi şirketlere ait internet siteleri üzerinden duyurulmaması durumunda Türk Ticaret Kanunun 562. maddesinin 12. bendi şirket yönetim kurulu üyeleri adli para cezası ile cezalandırılır.
Bağımsız Denetim Yapılmazsa Ne Olurun cevabı Yaptırmama Durumunda 30.000 (otozbin) TL üzerinde ceza ile karşılaşılabileceklerdir.
Bağımsız Denetim Yaptırmamanın Cezası Ve Yasal Sonuçları
6102 sayılı TTK’ nın denetimine ilişkin hükümlerine göre bağımsız denetim yaptırmamanın sonuçları şunlardır:
Denetime tabi olduğu halde denetlettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, düzenlenmemiş hükmündedir. Finansal tablolara, yönetim kurulunun yıllık raporuna, yıllık kâr üzerinde tasarrufa, kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, yedek akçenin sermayeye veya dağıtılacak kâra katılması dâhil, kullanılmasına dair kararların alınması, anonim şirket genel kurulunun devredilemez görev ve yetkileri arasında yer almaktadır. Yönetim kurulu üyelerinin, yöneticilerin ve denetçilerin ibrası sonucunu doğuracağı, ancak bilançoda bazı hususlar hiç veya gereği gibi belirtilmemişse veya bilanço şirketin gerçek durumunun görülmesine engel olacak bazı hususları içeriyorsa ve bu hususta bilinçli hareket edilmişse onamanın ibra etkisini doğurmayacağı hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla, denetimden geçmemiş bilanço hükümsüz sayıldığından bu bilançonun genel kurulca onaylanması halinde bile yönetim kurulu üyeleri ve yöneticiler ibra edilmiş olmayacaktır.
Bağımsız denetime tabi olduğu halde denetimden geçmemiş finansal tablolar hükümsüz olduğundan azlık oluşturan ortak veya ortaklar bilgi alma ve inceleme hakkının engellendiğini öne sürerek şirketin feshini mahkemeden talep edebilecektir. Kanaatimizce, Mahkemece, şirketin feshine karar verilebileceği gibi TTK’nın 531’inci maddesinde geçen “duruma uygun düşen ve kabul edilebilir diğer bir çözüme karar verebilme” yetkisine dayanılarak şirketin bağımsız denetim yaptırmasına da karar verilebilecektir.
TTK’da, bağımsız denetime tabi olduğu halde bağımsız denetim yaptırmayan sermaye şirketlerine yönelik olarak herhangi bir idari yaptırım uygulanmasına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Buna karşın, Sermaye Piyasası Kanunu’na, Bankacılık Kanunu’na, Sigortacılık Kanunu’na ve Bireysel Emeklilik ve Yatırım Sistemi Kanunu’na tabi şirketlerin bağımsız denetim yaptırmamaları durumunda bunlar hakkında idari para cezası uygulanması öngörülmüştür. Denetim yaptırmama durumunda firmanın katlanacağı maddi zarar ise 30.000,00 TL ve üzeridir.
Bağımsız Denetim Yaptırmamanın Cezası
- Finansal tabloların düzenlenmemiş sayılması, mali tabloların genel kurul tarafından incelenmesi, tartışılması ve ibrası yapılamaz.
- Kar dağıtamaz.
- Sermaye artıramaz.
- Sermaye azaltamaz.
- Fon sağlayan şirketlere mali tablolar verilemez. Mali tabloları YMM veya mali müşavir tasdik edemez.
- TTK’ya göre idare para cezası kesilir. (Denetim yaptırmama durumunda firmanın katlanacağı maddi zarar ise 30.000,00 TL ve üzeridir.)
Denetçi seçilmemesinden doğacak zararlardan yönetim kurulu sorumludur.
Bağımsız Denetim Zorunlu Mudur?
Türkiye’de, tek tek ya da grup firmaları toplamı olarak, belirlenen Aktif Toplamı, Net Satış Hasılatı ve Çalışan Sayısı kriterlerinden en az ikisini sağlayan işletmeler bağımsız denetim yaptırması zorunludur.
Bağımsız Denetim Amaçları
İşletmelerin faaliyet ve finansal durumlarının, bağımsız denetçilerin incelemesi ve değerlendirmesi sonucunda gerçeğe uygun olarak denetlenmesi ve bilgiyi kullanacak kişiler için doğru bir şekilde yansıtıp yansıtılmadığının amaçlanması bağımsız denetimin amaçlarını oluşturmaktadır. Faaliyet durumlarının tamamıyla ele alınarak finansal tabloların, denetim standartları ve mevzular ışığında gerçeğe uygun olarak değerlendirilmesi ve doğruluğunun saptanması amaçlanmaktadır.
Hangi Firmalar Bağımsız Denetim Yaptırmak Zorundadır?
İlk grubu herhangi bir ölçüte bağlı olmaksızın denetime tabi olan şirketler oluşturuyor. Bunlar arasında yatırım kuruluşları, borsada işlem gören şirketler, bankalar, derecelendirme kuruluşları, varlık yönetim şirketleri, faktoring şirketleri, sigorta şirketleri ve finansal kiralama şirketleri yer alıyor.
