Stopaj Kesintileri ve Geçici Vergi İadesi
Stopaj Kesintileri ve Geçici Vergi İadesi, Muhasebe ve vergi ödemeleriyle ilgili konuşmalarda sıkça duyulan bir sözcük olan stopaj, en basit anlamıyla kaynakta kesilen vergi olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle, stopaj bir tür vergidir. Ancak günlük hayatta sıkça rastladığınız bir terim olmasına rağmen stopaj hakkında detaylı bilgiye sahip olmamanız oldukça doğaldır. Ancak, stopaj vergisinin profesyonel hizmet alan veya gelir sağlayan birçok kişi ile yakından ilişkili bir kavram olduğu bir gerçektir. Stopaj vergisi hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak istiyorsanız; Stopaj oranlarına, hesaplama yöntemine ve ödeme koşullarına daha yakından bakalım.
Stopaj Kesintisi İadesi Nedir?
Bilindiği üzere 26 Ekim 2021 tarihinde yürürlüğe giren 7338 sayılı Kanun ile üreticilere ödenen tarımsal destekler kapsamında bitki destek ödemelerinden %4, hayvan destek ödemelerinden %2 oranında kesilen gelir vergisi stopajı kaldırılmıştır. Böylece tarımsal destek ödemelerinde tarihten önce tevkifat yoluyla toplanan gelir vergisi tutarları, vergi dairelerine müracaat edilmesi halinde faiz ile birlikte iade edilecektir.
Stopaj vergisinin geriye dönük olarak 5 yıl süreyle ödenebilmesi için faizle birlikte üreticilerin vergi dairelerine başvurmaları gerekmektedir. Vatandaşların Mayıs ayına kadar vergi dairelerine başvurmaları gerekmektedir.
Stopaj Vergisi Nedir?
Türkiye’de uygulanan vergi sistemi, kazananları kazandıkları geliri beyan etmeye ve söz konusu beyanname dikkate alınarak hesaplanan tutarda vergi ödemeye mecbur etmektedir. Ancak, bazı durumlarda, vergi beyannamesi verilmeden önce gelir düşülür. Stopaj vergisi, gelir ve kurumlar vergisi gelirine ilişkin vergi tutarının, gelir sahibine aktarılmadan önce düşülerek işletme sahibi adına vergi dairesine yatırılmasıyla toplanan vergi türüdür.
Örneğin, bir çalışana işveren olarak profesyonel hizmet için ödeme yaptığınızda, ödediğiniz tutardan belirli miktarda stopaj vergisi kesmeniz ve ilgili tutarı vergi dairesine yatırmanız gerekir. Bu nedenle, çalışanınızın profesyonel hizmet karşılığında alınan ödemeyle ilgili vergi tutarını beyan etmesi ve ödemesi gerekmez.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddeleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde; Stopaja tabi ödeme türleri sıralanmıştır. Yine aynı maddelerde tam ve sınırlı mükelleflerin ödemekle yükümlü oldukları stopaj oranları da belirtilmiştir.
Stopaj vergisinin amacı vergi maliyetlerini düşürmek ve vergi tahsilatının daha güvenli bir şekilde yapılabilmesini sağlamaktır. Stopaj vergisi ödemeden önce kesildiği için vergi gelirlerinin daha hızlı ödenmesini sağlar ve kayıp veya sızıntı riskini azaltır.
Kira Stopajı Nedir?
Kira ödemeleri, temettüler, çalışan ücretleri ve serbest meslek ödemeleri gibi ödeme türleri stopaj vergisine tabidir. Kira stopajı sadece ticari gayrimenkullerin kiralanması durumunda geçerlidir. Kirayı ödeyen kişi, kira gelirini sahibine teslim etmeden önce kira stopajını ödemekle yükümlüdür.
Stopaj Kesintisi İadesi Nasıl Alınır?
Bu haktan yararlanabilmek için Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı kişilerin vergi dairelerine dilekçe ile iade başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Dilekçe ayrıca geri ödemenin yapılabileceği banka hesap numarasını da içermelidir.
Stopaj İadesi Alma Şartları Neler?
Bu haktan yararlanabilmek için;
- Çiftçi Kayıt Sistemi’nde (ÇKS) kayıtlı olunmalı.
- Çiftçi, zamanaşımı süresi içinde yetkili vergi dairelerine başvurmalı.
- Başvuruda bulunulabilecek vergi dairesi mükellef tarafından serbestçe belirlenebilir.
- Ayrıca mükellefler dilekçelerini elden veya posta yoluyla ilgili vergi dairesine sunabilecekleri gibi İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) üzerinden elektronik ortamda da verebilir.
- Dava açmama, açılmış davalardan vazgeçme şartı aranıyor.
- Vazgeçilen davalarla ilgili daha önce verilmiş ve kanun yolu tüketilmemiş kararlar uyarınca, taraflara tebliğ edilip edilmediğine bakılmaksızın işlem yapılmayacak, idarece de açılmış davalar sürdürülmeyecek.
- Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunanların iade talepleriyle ilgili olarak bu hüküm uygulanmayacak.
Stopaj Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Stopaj vergisi hesaplaması, vergi parantezi oranlarına ve her yıl güncellenen brüt ücretlere dayanmaktadır. Kira stopajında uygulanan kesinti oranı %20’dir. Bu nedenle yapılacak stopaj indirimi brüt kira tutarının %20’si veya beşte biri hesaplanarak bulunabilir.
İlgili brüt ücret tutarından SGK kesintisi yapıldıktan sonra kalan tutar üzerinden ücret stopajı tahsil edilir. 2021 Yılı gelir vergisi cetveline göre; 24.000 TL’ye (en düşük beşli) varan gelirler için %15 vergi oranı uygulanırken, 650.000 TL’den (en yüksek beşli) fazla gelirler için %40 vergi oranı uygulanmaktadır.
Stopaj Ne Zaman Ödenir?
Stopaj ödemeleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen takvime uygun olarak yapılır ve her yılın başında güncellenir. Bir iş sözleşmesi kapsamında ödeme yapan mükellefler ödemelerini aylık veya üç ayda bir yapabilirler. Stopaj ödemeleri, aylık ödemeleri takip eden ayın 26. gününe kadar, üç aylık ödemeler için ise üçüncü ayı takip eden ayın 26. gününe kadar muhtasar beyanname verilerek yapılmalıdır. Yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden beyan edilen vergilerin stopaj vergisi ödemesi her yılın Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenir.
Kira stopajı ödemeleri her yılın Mart ayında ilan edilir. Ödemeler iki eşit taksitte Mart ve her yıl Temmuz ayında yapılır. Vergi ödemelerinizi güvenli, hızlı ve kolay bir şekilde yapmak istiyorsanız bizimle iletişime geçerek daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Geçici Vergi
Üçer aylık dönemler halinde ödenen geçici vergiler, öncelikle yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden düşülebiliyor. Kalan bir tutar varsa mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilebiliyor. Tebliğe göre bu işlemin vergi dairesince re’sen yapılması gerekiyor. Kalan geçici vergi tutarı varsa, o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe iade ediliyor.
Geçici vergi, kazancın elde edilmesi ile söz konusu kazancın vergilendirilmesi arasında gerçekleşen zaman uyumsuzluğunu en aza indirmek için getirilen bir uygulamadır. Söz konusu uygulama, vergi mevzuatımızda GVK mükerrer 120. Maddesinde ve 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu2 32. maddesinde düzenlenmiştir. GVK mükerrer 120. maddesinde ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, GVK’nın ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu3 değerlemeye ait hükümleri de dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin üçer aylık kazançları üzerinden GVK’nın 103’üncü maddesinde yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi ödemek zorundadırlar.
Dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, üçer aylık dönemler halinde tespit edilecek kazançları üzerinden %15 oranında geçici vergi öderler.
